Gluten Nedir ?
Gluten en çok buğday olmak üzere arpa , yulaf , çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubudur . Son zamanlarda adını çok duymaya başladığımız gluten acaba zararlı mıdır ? faydalı mıdır ? ne işe yarar ?
Gluten ekmek yapma aşamasında yoğrulan hamurun ağsı bir yapı kazanmasını ve kabarmasını sağlayan maddedir . Yani hamura bir arada olma özelliği veren proteindir ve gluten olmadan hamurun mayalanması ve kabarması mümkün değildir .
Hamurun içerisinde bulunan yaklaşık olarak 30 tane proteinden glutanin ve gliadin birleşerek hamura sert ve sakızımsı yapıyı kazandırır . Buğdaydan elde edilen un su ile karıştırıldığında bahsetmiş olduğumuz iki protein suyu tutarak esnek gluten zinciri oluşturup birbirine bağlanır .
Gluten arpa , yulaf , çavdar gibi diğer tahıllarda da bulunmakla birlikte hiçbirinde buğdaydaki kadar etkin değildir .
Glutene karşı özel hassasiyeti bulunanlar yani Çölyak hastaları gluteni sindiremezler , git gide ince bağırsaklarındaki villusların (minik çıkıntılar) silinmesiyle besin emilimi bozulur ve rahatsızlık duymaya başlarlar .
Erken teşhis konulmadığı taktirde kadınlarda adet düzensizliği ve kısırlık , çocuklarda büyüme geriliklerine , büyüklerde ise kemik erimesi ve kansızlığa neden olabilmektedir .
Gluten alerjisi belirtileri neler?
*İshal
*Kabızlık
*Steatorrhea (yağın dışkıda görülmesi)
*Karın ağrısı
*Aşırı gaz
*Demir eksikliği anemisi
*Kronik yorgunluk
*Halsizlik
*Kilo kaybı
*Kemik ağrısı
*Kolay kemik kırıkları
*Deride karıncalanma ve uyuşma hissi
*Yanma
*Kaşınma
*Deride renk değişikliği
*Ödem
*Baş ağrısı
*Solgunluk
*Anksiyete ve duyarlılık
*Konsantrasyon güçlüğü
*Kabızlık
*Steatorrhea (yağın dışkıda görülmesi)
*Karın ağrısı
*Aşırı gaz
*Demir eksikliği anemisi
*Kronik yorgunluk
*Halsizlik
*Kilo kaybı
*Kemik ağrısı
*Kolay kemik kırıkları
*Deride karıncalanma ve uyuşma hissi
*Yanma
*Kaşınma
*Deride renk değişikliği
*Ödem
*Baş ağrısı
*Solgunluk
*Anksiyete ve duyarlılık
*Konsantrasyon güçlüğü
Gluten alerjisi olduğu yönünde teşhis konulan kişiler mutlak surette gluten içeren besinlerden uzak durmalı ve alternatif besinlere yani glutensiz yiyeceklere yönelmelidir .
Glutensiz gıda nedir?
Gluten içeriği 20 mg/kg ile sınırlandırılan ve gluten alerjisi olan kişilerin beslenmesinde kullanılan yiyeceklere glutensiz gıdalar adı verilmektedir . Çölyak hastalığının tek tedavi yöntemi bu gıdalardır .
Normal ekmek , pasta , börek , makarna , bisküvi gibi pek çok gıda çölyak hastaları tarafından tüketilemez . Mısır unu , soya unu , patates unu gibi gıdalarda gluten bulunmadığı için rahatlıkla tüketilebilmektedir .
Glutensiz Yiyecekler
Pirinç ve pirinç unundan yapılan tatlılar, nohut, mısır, soya, bezelye, patates ve tüm sebzeler, meyveler bakliyat grubu, , et, balık, tavuk, kuru yemişler, yumurta, süt, peynir, yoğurt, ayran, şeker, pekmez, bal, mercimek, ayçiçek yağı, zeytin yağı, mısır yağı, kanola yağı, sebze çorbası, soya yağı, et ve tavuk sularıyla hazırlanmış çorbalar.
Gluten alerjisi olanlar bunlara dikkat etmeli!
- Gluten içeren tahıllar olan buğday , yulaf , çavdar , arpa ve bunlarla yapılan yiyecekler kesinlikle tüketilmemelidir .
- Marketlerden alınan gıdaların içerikleri iyi araştırılmalı ve gluten içermediği teyit edilmelidir .
- Kozmetik ürünlerin içerisinde de gluten bulunabildiği için ağızdan vücuda kaçma riskine karşı gluten içermeyen kozmetik ürünler tercih edilmelidir .
- Kenarlarında yapışkan olan zarflar da gluten içermektedir , bu yüzden çölyak hastaları bu yapışkanları yalamamalıdır .
- Karton bardakların kenarı kıvrık olanları da gluten içerir uzak durmak gerekir .
bb
