Orhun Yazıtlarının Özellikleri

 

Orhun Yazıtlarının Özellikleri

 Orhun Abideleri,  Orhun Kitabeleri olarak da bilinmektedir. Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesi ile yazılmıştır. Orhun yazıtları Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına yazılmış eserlerdir. Orhun yazıtları Yollug Tigin tarafından yazılmıştır. Ancak Tonyukuk kendi kitabesini kendisi yazmıştır. 

Türklerin siyasal, sosyal ve ekonomik yaşamları hakkında bilgi veren kitabelerdir. Tarihte bilinen ilk yazılı kaynaklardır.  Bu kitabeler, Türk dilinin bilinen ilk yazılı kaynakları olması nedeniyle dilimizin tarihi ve gelişimi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde   Orhun Yazıtları ile ilgili ilk kitap 1924 yılında Türkolog  Necib Asım  tarafından Osmanlı Türkçesi ile yazılmış ve Orhun Abideleri adıyla yayımlanmıştır. Orhun ırmağı yatağında bulunan kitabeler, Danimarkalı dilbilimci Wilhelm Thomsen tarafından okunmuştur. Söylev tarzında yazılmış bir eserdir. Kitabelerin yazımında kullanılan dil son derece gelişmiş ve işlenmiş bir dil olarak ifade edilebilir.

 Orhun kitabeleri ilk kez 1889 yılında bulunmuştur. Moğalistan da Orhun vadisinde bulundukları bilinmektedir. Kitabelerin 4 cepheden oluştuğu bilinmektedir. Bir cephesinin Çince diğer üç cephesinin ise Göktürk Türkçesi ile yazıldığı söylenebilir.